سال‌ها پیش در زمان سرمربیگری تیم ملی فوتبال ایران توسط محمد مایلی‌کهن و بازیگری افرادی همچون علی دایی، کریم باقری، خداداد عزیزی و … در جریان یکی از مسابقات انتخابی جام‌جهانی اتفاقات جالبی افتاد. در این مسابقه که بین تیم ملی جمهوری اسلامی ایران و تیم ملی عربستان سعودی به میزبانی عربستان برگزار میشد تیم ایران در حالت دفاعی قرار داشت و تیم عربستان به لحاظ میزبانی در حالت تهاجمی قرار داشت و تقریبا در تمام مدت بازی تیم عربستان روی دروازه ایران به اصطلاح فوتبالیست‌ها خیمه زده بود و بازیکنان و به ویژه خط دفاعی ایران در حالت تدافعی کامل قرار داشتند مگر آنکه یک فرصت بسیار معدود برای ضدحمله پیدا می‌کردند که در این حالت هم تعداد کمی از بازیکنان ایران در حالت تهاجمی حاضر میشدند.
در این بین خداداد عزیزی یکی از بازیکنان خط حمله ایران تقریبا در تمام طول بازی در دایره وسط میدان حضور داشت و عملا مهره بیکار وسط میدان بود و هیچ کاری انجام نمی‌داد!
گزارشگر مسابقه فوتبال از تقریبا اواسط بازی که شدت حملات تیم عربستان بیشتر و بیشتر میشد سخن به اعتراض سرداد که چرا خداداد به خط دفاعی برای دفاع ملحق نمی‌شود تا باری از دوش خط دفاعی کم کند و زهر حملات را کمتر کند.
جالب اینجا بود که این سوال ذهن همه تماشاگران فوتبال به ویژه تماشاگران تلویزیونی که از قاب تلویزیون همزمان مشغول تحلیل هم بودند مطرح شده بود که واقعا چرا خدادادعزیزی به خط دفاعی کمک نمی‌کند در حالیکه در دایره وسط میدان بیکار و بدون هیچ اثری حاضر است در حالیکه روحیه خداداد نه تنها روحیه ایستایی و کم فعالیتی نیست بلکه اتفاقا کاملا برعکس دارای یک روحیه جنگنده و دوندگی و تلاش برای نتیجه‌گیری است پس چرا حالا با وجود این به خط دفاعی کمکی نمی‌کرد؟!
شرایط به همین گونه در حال گذر بود تا آنکه سوت پایان بازی زده شد و این در حالی بود که خط دفاعی ایران روز بسیار سخت و پرفشاری را پشت سر گذرانده بود.
در مصاحبه بعد از بازی یکی از خبرنگاران حاضر همین سوال را از سرمربی تیم‌ملی یعنی آقای مایلی‌کهن پرسید که چرا خداداد با وجود فشار زیاد روی خط دفاعی در وسط میدان بیکار بود و هیچ کمکی برای رفع فشار زیاد به خط دفاعی انجام نمی‌داد؟
آقای مایلی کهن پاسخ بسیار جالبی عنوان کرد که نشان‌دهنده هوش بالای این سرمربی ایرانی داشت. ایشان گفتند خداداد طبق استراتژی و نقشه از قبل تعیین شده در وسط میدان قرار داشت و اصلا قرار نبود که به خط دفاعی ملحق شود. حضور ایشان در وسط میدان باعث این امر بود که حداقل 2 تا 3 نفر از بازیکنان حریف امکان اضافه شدن به فاز حمله را نداشته باشند که این موضوع باعث میشد تا هم بار روی دوش خط دفاع ما کمتر باشد و هم اینکه به لحاظ قدرت تکنیکی خاص خداداد تا پایان بازی، بازیکنان و سرمربی حریف این نگرانی را داشته باشند که خداداد اگر پا به توپ بشود احتمال گل زدن و تغییر نتیجه بازی وجود دارد و در نتیجه ریسک حملات با تمام توان تیمش را انجام ندهد چون خداداد در وسط زمین فقط منتظر کوچکترین غفلت بازیکنان حریف بود. خداداد ظاهرا مهره بیکار وسط میدان بود اما عملا مهره‌ای پرسود و اهرمی کارساز بود که بار خط دفاعی را به میزان زیادی کم کرده و از طرف دیگر امیدی حتی بسیار کم برای گلزنی برای ما محسوب میشد.
یکی از درس‌های بسیار زیبای این بازی این هست که هیچگاه تحت تاثیر جو قرار نگیریم و عمق نقشه و طرح‌ها را توجه داشته باشیم. شاید اگر در کارهای خودمان نتیجه مطلوب کسب نمی‌کنیم به دلیل بی‌توجهی به موضوعی باشد که ظاهرا سود زیادی برای ما دارد اما ضرر آن به مراتب بیشتر است و باید از آن سود زیاد به دلیل هزینه بیشتری که می‌تواند بر ما تحمیل بکند بگذریم.
یک چنین موضوعی را در تاریخ هم داریم جاییکه در جنگ احد تعداد 50 نفر از مسلمانان مامور نگهبانی و محافظت از یک گذرگاه و تنگه می‌شوند، این 50 نفر ظاهرا در جنگ هیچ تحرکی فیزیکی نداشتند و فقط می‌بایست از یک محل مراقبت و محافظت به عمل آورند تا مشرکان از آن محل توانایی ضربه زدن نداشته باشند. اما در یک لحظه به خیال اینکه جنگ تمام شده تعداد زیادی از این افراد از دستور فرمانده خود مبنی بر ماندن بر جای خود و ادامه محافظت از تنگه مورد نظر به طمع جمع‌آوری غنایم دست کشیدند و همین اتفاق به ظاهر کم اهمیت، باعث شد تا نیروهای دشمن از همان محل ضربات کاری به مسلمانان وارد کنند که نه تنها پیروزی مسلمانان را به شکست تبدیل کرد بلکه باعث تلفات زیادی در بین مسلمانان نیز شد.
در طرح و استراتژی‌های خرد و کلان مدیران برای فعالیت، توسعه و سودآوری شرکت‌ها نیز عوامل به ظاهر بیکار و بدون توجیه اقتصادی وجود دارد که در ظاهر امر سودی ندارد اما نبود آن عوامل یا استفاده از آنها در جایی دیگر هزینه‌های هنگفتی را می‌تواند به شرکت تحمیل کند.
تمرین این مقاله دقیقا همین موضوع است که دو، سه یا تعداد بیشتری از عواملی که به ظاهر مهره بیکار هستند اما در باطن ماجرا نبود آنها هزینه‌هایی بسیاری بر شرکت و فعالیت‌های شما یا حتی بر ارتباطات شما (ارتباطات حرفه‌ای و خانوادگی و …) تحمیل می‌کنند را بیابید.

موفق باشید
محمدمهدی طاری
مربی خلاقیت