قسمت اول
وقتی با مدیران و صاحبان کسبوکار صحبت می‌کنیم همه آنها به دنبال موفقیت، پیروزی و پیشرفت بیشتر در تجارت و کسبوکار خود هستند.
آیا صرفا موفق شدن و پیروزی مهمترین شاخصه هر تجارت و کسب‌وکاری است؟ آیا شاخصه مهمتری در کسب‌وکارها به جز کسب پیروزی و موفقیت وجود ندارد؟
سال‌ها پیش در کلاس ریاضیات دانشگاه، استادمان درباره پیروزی و موفقیت خاطره‌ای تعریف کرد که همچنان در ذهن و خاطرم باقی مانده است. دوران سربازی استاد عزیزمان همزمان بود با سال‌های جنگ تحمیلی ، وی خدمت سربازیش را در مناطق کوهستانی غرب کشور گذرانده بود، میگفت: یک روزی یکی از فرماندهان ارشد نظامی برای بازدید و ارزیابی اوضاع و شرایط جبهه، بررسی و شناسایی امکانات نیروهای خودی و همچنین اطلاع از توان و قدرت استحکامات و جغرافیای منطقه در کنار توان سنجی امکان بازپس‌گیری مناطق اشغالی ایران از ارتش بعث عراق و … به منطقه‌ای که ما بودیم آمد.
بعد از دو شبانه‌روز بررسی کامل تمام شرایط موجود و کسب اطلاعات لازم، جلسه‌ای را با حضور فرمانده‌هان و بخشی از نیروها برگزار کرد که من هم با توجه به سمتم در آن جلسه حضور داشتم.
در آن جلسه این فرمانده ارشد همانند یک مدیر توانمند و مقتدر ضمن تشریح تمام اطلاعات و آنچه دیده و ارزیابی کرده بود یک تصمیم بسیار استراتژیک را مطرح کرد. ایشان گفتند: با ارزیابی کاملی که از شرایط داشتم و اطلاعاتی که در این مدت کسب کردم، ما در حال حاضر توان و قدرت باز پس‌گیری مناطق تحت اشغال‌مان را داریم و در کمتر از 24 ساعت می‌توانیم تمام آن مناطق پیش رو را از اشغال نیروهای بعثی خارج کرده و آزاد کنیم و به پیروزی بزرگی در این زمان کوتاه و با کمترین تلفات دست پیدا کنیم، این امر به مثابه یک برد بزرگ باعث شادی و شعف مردم هم خواهد بود. با شنیدن این صحبت‌ها من و همه حاضران در جلسه بسیار خوشحال شدیم. یکی از فرماندهان حاضر در جلسه با شور و شوق زیادی پرسید یعنی به زودی طرح یک عملیات جدید را خواهیم داشت؟ پس نیروهایمان برای یک عملیات بزرگ ساماندهی کنیم؟
فرمانده ارشد نظامی گفت: نه اصلا. من هرگز در این زمان هیچ طرحی برای اجرای یک عملیات جدید ندارم.
ناگهان همه ما انگار شوکه شده باشیم با تعجب به ایشان نگاه می‌کردیم که حالا که همه جوانب امر و توان و امکانات سنجیده شده و این امکان را داریم تا بخش زیادی از مناطق پیش رو را آزاد کنیم پس این “نه” چه معنایی دارد؟
سپس ایشان به بیان دلیل این موضوع اشاره کردند. فرمانده ارشد نظامی گفت: ما این توان، قدرت و امکانات برای پیروزی را داریم، اما مرحله بعد از پیروزی مهمتر از مرحله کسب پیروزی و موفقیت است. یکی از افراد حاضر در جلسه گفت: مرحله بعد از پیروزی، این مرحله چیه؟ خب ما وقتی پیروز شدیم دیگه چه مسئله و مرحله دیگری باقی می‌ماند؟ فرمانده گفت: مرحله بعد از رسیدن به پیروزی حفظ پیروزی هست، ما با این امکانات فعلی توان حفظ پیروزی و تثبیت موفقیت خود را نداریم، مرحله تثبیت پیروزی به مراتب مهمتر از مرحله کسب خود پیروزی است. اگر ما عملیاتی طراحی کنیم و پیروزی موقتی کسب کنیم اما توان حفظ و تثبیت آنرا نداشته باشیم این امکان را به دشمن می‌دهیم که اتفاقا مناطق بیشتری را از ایران اشغال کند یعنی آن وقت مجبور خواهیم شد از این منطقه‌ای که درآن حضور داریم هم عقب‌تر برویم و این یعنی شکستی بزرگ. هم توان خود را از دست داده‌ایم و دچار تلفات سنگینی خواهیم شد و هم مناطق بیشتری را واگذار خواهیم کرد. به همین دلیل حفظ همین مناطقی که در اختیار داریم ارجحیت بیشتری نسبت به پیشروی و کسب پیروزی موقتی دارد.
مدیران بسیاری از کسب‌وکارها وقتی به مرحله سودآوری خوبی می‌رسند که بسیار هم اغوا کننده هست خواهان توسعه بیشتری در تجارت خود می‌شوند. در نگاه اول این امر موضوعی بدیهی و شیرین و دست‌یافتنی به نظر می‌آید که حالا که درآمد خوبی داریم به فکر توسعه، پیشرفت و سودآوری بیشتری باشیم در حالیکه غافل از این موضوع هستند که هر توسعه و پیشرفتی نیازمند پیش زمینه‌هایی است شاید به همین دلیل است که بسیاری از شرکت‌ها در این مرحله دچار ورشکستگی ناخواسته‌ای می‌شوند که اصلا تصورش را هم نداشتند.
در مقاله بعدی به بررسی عواملی که در زمان توسعه می‌توانند عاملی در جهت نابودی کسب و کارها شوند خواهیم پرداخت.
تمرین:
1-تحقیق و بررسی کنید که چه شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی را می‌شناسید که در مرحله توسعه و پیشرفت دچار ورشکستگی‌های بزرگی شدند، حداقل سه نمونه را بیابید.
2-در تجارت و کسبوکار شما چه عواملی می‌تواند عامل شکست و پسرفت شما در زمان توسعه باشد؟
نویسنده: محمدمهدی طاری
