تونی بازان یکی از اساتید مسلم تندخوانی در جهان و مبدع map mind( نقشه ذهنی) می گوید وقتی بتوانیم از هر دو نیمکره مغز به طور همزمان استفاده کنیم توانمندی مغزمان بیش از ۵ برابر افزایش پیدا میکند. اما چگونه؟
براساس تحقیقات پروفسور اسپری مغز انسان به دو نیمکره چپ و راست تقسیم می شود که هر یک از آنها کارکرد متفاوتی نسبت به دیگری دارند اما به طرز کامال پ یچیده و هوشمندانه ای باهم در ارتباط هستند. دو نیمکره مغز همانند قیچی به صورت ضربدری عمل میکنند یعنی نیمکره راست مغز انسان، اعمال نیمه چپ بدن را کنترل می کند و نیمکره چپ مغز اعمال نیمه راست بدن را کنترل می کند.
پروفسور اسپری به دلیل همین تحقیقات برنده جایزه نوبل شدند. ایشان در تحقیقات خود متوجه شدند هر یک از نیمکره های مغز ما وظایف و کارکردهای متفاوتی دارند. نکته جالب در تحقیقات پروفسور اسپری این هست که در ۸۵ درصد انسانها نیمکره چپ فعالتر است و در کمتر از ۱۵ درصد افراد نیمکره راست فعالتر هست. در کمتر از یک درصد افراد هم هر دو نیمکره چپ و راست به یک میزان فعال هستند که به آنها نوابغ می گوییم. در ادامه با این کارکردهای متفاوت بیشتر آشنا می شویم.
نیمکره راست کارکردها و توانمندی ها:
نیمکره راست جایگاه تصویر، رنگ، تحرک، ورزش، حرکات موزون، سخنوری، ارتباطات، خالقیت، توجه به کلیات، موسیقی، صبر، احساسات، حس ششم، شهود و خالقیت، طراحی، نقاشی و حل یکباره مسائل است. افرادیکه نیمکره راست فعالتری دارند انسانهایی صبورتر هستند اما کمی شلخته و بی نظم هستند. این بی نظمی حتی در ظاهر آنها هم قابل تشخیص است. این افراد توانایی مدیریت و حتی مدیریت فردی)مدیریت خود( کمتری دارند.
نیمکره راستی ها به شدت خالق و برای حل مسائل به دنبال راهحلهای متعدد و متنوع دیگری هستند. کمتر دچار بن بست در امور خود می شوند.
نیمکره چپ کارکردها و توانمندی ها:
نیمکره چپ جایگاه واژه ها و اعداد، منطق، ریاضیات، تجزیه و تحلیل، نظم، برنامه ریزی، توجه به جزئیات، حل قدم به قدم مسائل است. افرادیکه نیمکره چپ فعال تری دارند منضبط، منظم، دارای توانایی مدیریتی بیشتر در عین حال عجول و کم صبر هستند. شدیدا ریزبین، پایبند به قوانین و قواعد، سلسله مراتب برایشان فوق العاده مهم است. برای حل مسئله فقط از یک راه اقدام می کنند و در نتیجه در موارد زیادی ممکن است به بن بست برسند.
مدارس، دانشگاه ها، آموزشگاه ها به طور کلی آموزشها در سراسر دنیا به شدت بر تقویت توانمندی های نیمکره چپ تمرکز دارند. در حالیکه علت بسیاری از پیشرفتهای امروز دنیا بر پایه خالقیت و نوآوری است. انیشتین درباره دانشگاه ها و پرورش خالقیت سخن زیبایی دارد، وی می گوید: اگر شخصی از دانشگاه فارغ التحصیل شود و همچنان خالق باقی بماند این امر چیزی شبیه معجزه است. نکته مورد اهمیت در این بین این موضوع هست که توانمندی های هر دو نیمکره مغز بایستی به یک میزان فعال شوند. یعنی هر دو نیمکره مغز همزمان به میزان باالیی تقویت شو ند. همانگونه که در نوابغ به همینگونه هست. افرادی همانند بوعلی سینا، پروفسور حسابی، ادیسون، انیشتین و … به همان میزان که انسانهایی به شدت منطقی بودند اما به همان میزان هم خالق، مبتکر و نوآور بودند.
انیشتین می گوید: من نظریه نسبیت را با خیال و تصویرسازی بهش رسیدم. در کتاب استاد عشق به این نکته اشاره شده که وقتی دکتر حسابی نظریه بینهایت بودن ذرات را برای انیشتین شرح می دهد، انیشتین به او می گوید: من حرف و سخن و نظریه شما را کامال متوجه شده ام. اما نکته مهم این هست که باید این نظریه را منظم و قاعده مند بکنید تا دیگران هم آن را درک کنند و … . فعال بودن هر دو نیمکره به یک میزان در نوابغ امری کامال تصادفی است نه اینکه آنها به این موضوع از قبل آگاه بودند بلکه به طور کامال ناخودآگاه از هر دو نیمکره مغزشان به یک میزان استفاده می کنند.
حال این سوال پیش می آید که آیا ما این امکان را داریم که هر دو نیمکره مغز خود را را به یک میزان فعال بکنیم؟
قبل از آنکه به پاسخ این سوال بپردازیم بیان این نکته خالی از لطف نیست که بر اساس آخرین تحقیقات زنها این توانمندی را دارند که همزمان از هر دو نیمکره مغزشان استفاده کنند در حالیکه در مردان این امر متفاوت است. مردان در آن واحد فقط می توانند از یکی از نیمکره های مغز خود استفاده کنند یعنی در آن واحد هر دو نیمکره مغز در مردان فعال نیست، بلکه در لحظه فقط یکی از نیمکره ها در مردان فعال هست و چون در محل کار معموال نیمکره چپ فعال تر هست، هنگامیکه مردان در پایان روز به منزل برمیگردند نیازمند فرصتی بین بیست دقیقه تا نیم ساعت هستند تا نیمکره راست که جایگاه احساسات و عواطف هست فعال بشود. از این مطلب اینگونه برداشت میشود که مردان بعد از ورود به منزل بعد از یک روز کاری، نیازمند استراحتی کوتاه هست ند تا بتوانند خود را با محیط عاطفی و احساسی منزل وفق بدهند.
بر همین اساس می توان نتیجه گرفت که علت بسیاری از اختلافات بین همسران در ابتدای ورود مردان به منزل، دقیقا ندانستن و آگاهی نداشتن از همین موضوع هست. حال به این موضوع اشاره کنیم که برای تقویت هر دونیمکره مغز به یک میزان چه باید کرد. همانطور که در بخش های باالتر متوجه شدید، نیمکره چپ مغز ما در مدرسه، دانشگاه، خانه و خانواده و جامعه فعالتر شده است و نیمکره راست کم کم از اوج فعالیتش کاسته می شود.
جمله معروف خانواده ها این هست که: بچه منطقی فکر کن، منطقی کار کن. هیچگاه نمیگویند خالق فکر کن، خالق عمل کن. پس ما نیازمند فعال تر کردن نیمکره راست مغز خود هستیم. اگر چه نکته ای که نباید از آن ساده بگذریم این موضوع است که ما نیازمند فعالتر کردن هر دو نیمکره مغز به یک میزان هستیم. تکنیک هایی برای فعال کردن نیمکره راست مغز: استفاده بیشتر از نیمه چپ بدن-مسواک زدن با دست چپ، نوشتن با دست چپ و … توجه به کلیات موضوع هایی که با آنها سر و کار داریم تمرین صبر داشتن در امور مختلف ورزش و تحرک بدنی برنامه ریزی ساالنه و ماهانه یادداشت برداری به شیوه رنگی شمارش رنگی تصویرسازی ذهنی طراحی و نقاشی محبت و ابراز محبت به اعضای خانواده نوشتن نوشتن داستان خواندن داستان تماشای انیمیشن های طنز و کارتونی گشتن به دنبال راه حلهای دیگر در مسائل کاری، شغلی، تحصیلی و خانوادگی گسترش ارتباطات تکنیک هایی برای فعال کردن نیمکره چپ مغز: داشتن نظم و برنامه تجزیه تحلیل مسائل استفاده از نیمه راست بدن:
توجه به مرتب بودن ظاهر خودمان
داشتن برنامه روزانه با گنجاندن جزئیات توجه به جزئیات کارهای خودمان در طول روز
توجه به روند و ترتیب امور ( به ویژه امور روزمره)
تقویت قدرت مدیریت در امور به ویژه امور شخصی و فردی حل مسائل ریاضی (مانند سودوکو و …( و افزایش دایره لغات ) افزایش لغات بانک کلمات مغز)
چگونه به عنوان یک مدیر قوی توانمندی مغزمان را ۵ برابر افزایش دهیم؟
حال که با توانمندی های مغز )نیمکره های چپ و راست مغز( و روشهای افزایش توانمندی هر یک از دو نیمکره مغز آشنا شدیم به این موضوع میپردازیم که چگونه از هر دو نیمکره مغز به یک میزان استفاده کنیم. ما به عنوان یک مدیر قوی و توانمند باید قادر باشیم قدرت مغزمان را افزایش دهیم تا قابلیت های درونی خود را همانند نوابغ که بر طبق تحقیقات پروفسور اسپری کمتر از یک درصد جامعه را تشکیل می دهند بیش از پیش شکوفا نماییم و نبوغ درونی خود را آشکارتر کنیم. در کنار نکاتی که در بخش های باال تر اشاره شد استفاده از مواردی که در ادامه آمده است کمک شایانی به این هدف می کنند:
تایپ ده انگشتی که باعث می شود همزمان هر دو دست را به کار بگیریم طراحی و نقاشی و استفاده از رنگ و توجه به جزئیات طرح و نقش ها
رنگها یادداشت برداری به صورت رنگی
استفاده از شکل و نماد رنگی در یادداشت ها تهیه برنامه روزانه، ماهانه و ساالنه که در آنها کلیات و جزئیات هر دو آمده اند به صورت رنگی
استفاده از حرکات ورزشی که در آنها همزمان هر دو نیمه بدن فعال هستند و کار می کنند
گسترش ارتباطات دوستانه و خانوادگی بیشتر و صمیمیت بیشتر در خانه و با دوستان صمیمی
تهیه متن های سخنرانی با دقت و توجه به جزئیات و اجرای با شور و شوق و احساس توجه به کلیات امور و همزمان توجه به جزئیات کارها و امور استفاده از map mind برای طرح ها و برنامه هایمان
تمرین صبر و در عین حال نظم و قاعده
قانون تصمیمگیری منطقی و اجرای با تمام احساس