از نقطه قوت رقیب به نفع خودت استفاده کن 

موضوع رقابت در حوزه های مختلفی کاربرد دارد. در عرصه های ورزشی، تحصیلی، کسب و کار و … مبحث رقابت و رقیب شناسی بسیار مهم است. شناخت رقبا، نقاط قوت و ضعف آن ها، همچنین شناخت نقاط قوت و ضعف خودمان، بررسی فرصت ها و تهدیدهای محیطی، برای پیروزی در رقابت بسیار حیاتی است. یکی از روش های خلاقانه و عجیب، این است که از نقاط قوت رقیب به نفع خود استفاده کنیم. اینکه چگونه می توان این روش را به کار گرفت، با یک مثال بررسی میکنیم.

رقابت در عرصه های ورزشی، گرچه تفاوت های بسیاری با سایر حوزه ها دارد، اما می توان درس های زیادی از استراتژی های این حوزه گرفت. در ادامه ی این مقاله، ابتدا بازار پرسود بازی های فوتبال را بررسی میکنیم. در این بررسی ها به تاکتیک های مربیان بین المللی فوتبال می پردازیم؛ هدف، بررسی تاکتیک هایی است که از نقطه قوت تیم حریف، به نفع تیم خود به کار گرفته می شود.

نقطه قوت در بازی فوتبال

در جریان بازی‌های جام ‌جهانی ‌فرانسه در سال 1998، تیم‌های ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا با هم هم گروه شده بودند. بازی این دو تیم به عنوان یکی از پربیننده ترین بازی‌های قرن در دنیا ثبت شده است. با توجه به اینکه تیم آمریکایی از نظر فنی، قدرت بدنی و برنامه های اجرایی از تیم ایران سرآمدتر بود؛ استراتژی مربی تیم ایران، در جهت استفاده از نقطه قوت تیم حریف، به طرز شگفت انگیزی موجب پیروزی تیم ایران شد. با توجه به اینکه تیم آمریکا نقطه قوت‌ های بسیاری داشت اما در نهایت این تیم ایران بود که به عنوان تیم برنده وپیروز، از زمین بازی خارج شد.

چگونه نقطه قوت رقیب را شناختیم؟

در بازی‌های ورزشی رسم است که قبل از بازی، مربیان هر دو تیم در یک مصاحبه مطبوعاتی به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ می‌دهند. در خلال مصاحبه، یکی از خبرنگاران از آقای طالبی سرمربی تیم ملی ایران پرسید: آیا شما نقطه ضعف‌های تیم آمریکا را شناسایی کرده‌اید و آن نقطه ضعف‌ ها چیست؟

آقای طالبی سرمربی ایرانی تیم ملی ایران با رندی تمام جواب داد: بله، نقطه ضعف تیم آمریکا، همان نقطه قوت آن است! اما هیچ اشاره‌ دیگری به این نقطه قوت یا ضعف نکرد. خبرنگار مربوطه هم با نگاه تعجب‌آمیز که نشان‌دهنده عدم درک او از این جواب بود سرش را تکان داد.

در مصاحبه ی بعد از اتمام بازی، مربی وقت تیم ملی ایران، آقای طالبی گفتند: “ما از نقطه قوت آمریکا توانستیم نهایت استفاده را ببریم و دو گل بزنیم”.

نقطه قوت تیم آمریکا در بازی تهاجمی این تیم بود که نزدیک به ۹۰ دقیقه بدون وقفه به سمت دروازه ما حمله می‌کردند؛ همین عامل باعث میشد که این تیم در خط دفاعی و زمان تک هجوم‌های بازیکنان ما، توان دفاع همه جانبه را نداشته باشد. همین نقطه قوت آمریکا به امکانی برای بازیکنان ما تبدیل شد تا با چند ضد حمله بتوانند دو گل به ثمر برسانند. این تاکتیک نتیجه بازی را به نفع تیم ایران تغییر داد.

نقاط قوت رقبا در تجارت

در رقابت‌های تجاری، شناخت نقاط قوت و ضعف خود و رقبا، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. تکنیک SWOT، یکی از مهمترین روش های تحلیل خود، رقبا و محیط است. الزاما نقاط قوت، منشا سود نیست. گاهی استفاده ی نادرست از نقاط قوت، می تواند منشا سود رقیب باشد.

مثال استفاده از نقاط قوت رقیب در محیط واقعی

چندین سال پیش، یکی از شرکت های مخابراتی فعال در سطح کشور، نسبت به رقبای خود، توان رقابتی کمتری داشت. شرکت مذکور، از نظر فنی، مخاطبین و مشتریان، در سطح پایین تری نسبت به رقبا قرار داشت. این شرکت تلاش کرد وارد حوزه ای شود که شرکت های رقیب، به آن وارد نمیشدند، چون برایشان توجیه اقتصادی نداشت. در واقع شرکت های رقیب که سازمان های بزرگتری بودند، از پروژه های کوچکتر، استقبال نمیکردند. اما شرکت مذکور با ورود به پروژه های کوچک تر، سود بالایی برای خود رقم زد.

پروژه ی موبایل های سازمانی، که به لحاظ اقتصادی برای اپراتورهای بزرگتر، توجیه نداشت، منشا سود بسیار برای این شرکت مخابراتی شد. در واقع بزرگ بودن شرکت های رقیب، که نقطه قوت آن ها محسوب می شد، باعث ایجاد یک فرصت برای شرکت کوچکتر شد. پروژه ی موبایل های سازمانی، با حداقل هزینه و امکانات سازمانی انجام شد و برای شرکت مخابراتی کوچکتر، سود و اعتبار زیادی ایجاد کرد.

یافتن نقاط قوت رقبا در حوزه ی توسعه فردی

در بحث توسعه فردی ، تخصص و ارتقای شاخص‌های بهره‌وری ، یکی از نکات بسیار مهم، دیدگاه جامع نسبت به محیط و رقبا است. تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و قوت رقبا، با دیدگاهی متفاوت، به ما کمک میکند تا بتوانیم فرصت های پیشرفت را پیدا کنیم. در واقع ما نباید تنها نقاط قوت خود را منشا توسعه و پیشرفت خود بدانیم؛ بلکه باید دید انتقادی به نقاط قوت و ضعف رقبا نیز داشته باشیم. در تفکر سنتی، پیدا کردن نقاط ضعف رقیب و فعالیت در آن حوزه، باعث پیشرفت می شد. اما در جامعه ی پویای امروزی، نقاط قوت رقیب می تواند منشا توسعه و پیشرفت شخصی ما و حتی سازمانمان باشد.

تمرین

یک: حداقل ۵ نقطه قوت و ۵ نقطه ضعف خود و رقبای خود را پیدا کنید و بنویسید.

دو: بیندیشید چگونه می‌توانید این نقاط قوت و ضعف را به سود تبدیل‌ کنید و باعث توسعه و پیشرفت شخص خود و سازمان‌تان شوید.